تاریخچه جام جهانی فوتبال

تاریخچه آغاز مسابقات جام جهانی فوتبال به سال 1930 باز می گردد. در این سال فیفا مسابقاتی بین المللی را در طی ریاست ژول ریمه برپا کرد. در طول اولین بازی ها فقط 13 تیم حضور داشتند. از آن موقع تاکنون جام جهانی تغییرات زیادی کرده است تا اینکه در حال حاضر 32 تیم می توانند در مسابقات شرکت کنند.

مسابقات فوتبال پیش از سال 1930

در سال 1872 بود که مسابقات بین المللی فوتبال بین تیم های اسکاتلند و انگلیس انجام شد. در سده 19 میلادی کلیه مسابقاتی که از آن ها به اسم قهرمانی جهانی فوتبال یاد می شده است، دیدارهای بودند که بین باشگاه های انگلیس و اسکاتلند انجام می شده اند. سرانجام در سده 20 میلادی بود که فوتبال در همه دنیا جای پای خود را باز کرد و به همین خاطر اتحادیه های ملی فوتبال افتتاح شدند. در سال 1902 بود که یک بازی بین المللی بیرون از انگلیس صورت گرفت. این مسابقه بین تیم های آرژانتین و اروگوئه بود.

در سال 1904 فیفا در شهر پاریس احداث شد. در این فدراسیون کشورهایی مانند سوئد، بلژیک، هلند، اسپانیا، بلژیک، سوئیس و دانمارک حضور داشتند. سپس قرار شد تا آلمان هم به آن ها ملحق شود. با بیشتر شدن محبوبیت این ورزش در مسابقات المپیک و بازی های بین المللی سال 1906 مسابقاتی صورت گرفت. سرانجام در سال 1908 بود که این بازی ها به صورت رسمی در المپیک تابستانی انجام شدند.

سپس سایر تیم های حرفه ای هم در بازی ها شرکت کردند و سرانجام در سال 1908 بود که یک تورنمنت برگزار شد و این مسابقات جام سِر توماس لیپتون نام گرفت. با اینکه در این مسابقات نمایندگانی از کشورهای مختلف حضور داشتند، نمی توان آن را آغاز کننده جام جهانی فوتبال به شمار آورد. با این حال عده ای از این مسابقات به عنوان اولین جام جهانی یاد می کنند.

در سال 1914 بود که قرار شد تا فدراسیون جهانی فوتبال از رقابت های المپیک تحت نام “قهرمانی جهان فوتبال برای تازه کارها” استقبال کند و هماهنگی های آن را انجام دهد. در نتیجه در سال 1920 بود که رقابت هایی بین کشورهای مختلف جهان در المپیک تابستانی انجام شد که در این رقابت ها بلژیک به قهرمانی رسید و در مسابقات سال های آینده اروگوئه قهرمان بود.

شروع جام‌جهانی

فدراسیون بین المللی فوتبال در سال 1930 بود که در نظر گرفت تا بازی های فوتبال را به صورت شخصی برپا کند. در واقع در سال 1932 بود که مشخص شد المپیک هیچ تصمیمی برای برگزاری فوتبال ندارد. همین طور اختلافاتی ما بین فیفا و IOC درباره بازیکنان آماتور بود که باعث شد تا فوتبال در این رقابت ها گنجانده نشود.

در نتیجه ژول ریمه که در آن زمان رئیس این سازمان بود، شروع به انجام هماهنگی های لازم کرد. از آن جا که اروگوئه پیش از این دو بار قهرمان شده بود و همین طور به خاطر اینکه جشن 100 امین سالگرد استقلال آن ها هم بود، در نتیجه این کشور برای میزبانی مسابقات انتخاب شد.

به دلیل اینکه سفر به اروگوئه برای تیم های اروپایی پرهزینه بود، هیچ کدام از تیم ها سفر به این کشور را قبول نمی کردند تا اینکه سرانجام رئیس فیفا کشورهایی مانند مجارستان، فرانسه، یوگسلاوی، بلژیک، رومانی و … را به این کشور فرستاد. به طور کلی 13 کشور در این مسابقات شرکت کنند.

در این دوره در دو بازی اول، فرانسه و آمریکا رقبای خود را شکست دادند. بازیکنی به اسم لوسین لوران اولین گلزن جام جهانی محسوب می شد. سپس بازیکن آمریکایی موفق به یک هت تریک و پیروزی تیم خود شد. در دیدار پایانی این مسابقات اروگوئه موفق شد تا از سد آرژانتین بگذرد و به عنوان اولین برنده این مسابقات شناخته گردد.

در سال 1934 در کشور ایتالیا جام جهانی دیگری برپا شد. در این مسابقات 16 تیم حضور داشتند که تا سال 1982 این میزان اضافه نشد. از آن جا که اروگوئه به خاطر تیم های کم شرکت کننده در جام جهانی پیشین دلگیر بود در این مسابقات شرکت نکرد. کشورهای بولیوی و پاراگوئه هم حاضر نبودند. این عوامل اجازه داد تا تیم های آرژانتین و برزیل بدون مشکل به مسابقات ایتالیا وارد شوند. در این مسابقات ایتالیا برنده شد.

در سال 1938 بود که جام جهانی فوتبال در کشور فرانسه برپا شد و به همین دلیل اروگوئه و آرژانتین در آن شرکت نکردند و به میزبان اجازه داده شد تا بدون نیاز به دوره انتخابی در این مسابقات وارد شود.

در این دوره از مسابقات تیم ملی اتریش موفق شد تا به جام جهانی وارد شود اما بعدا به دلیل پیوستن دولت اتریش به آلمان این تیم از بازی ها خارج شد و تعدادی از بازیکنان اتریش به تیم ملی آلمان پیوستند، در این میان به انگلیس پیشنهاد دادند که به این جام بپیوند اما این کشور قبول نکرد در نتیجه تنها 15 تیم در جام حضور یافتند.

در این بازی ها با اینکه فرانسه کشور میزبان بود اما ایتالیا به قهرمانی رسید. ارنست ویلیموفسکی چهار دفعه موفق شد تا دروازه رقیب را باز کند و این رکورد تنها 56 سال بعد شکسته شد.

جام‌جهانی 1942

در سال 1942 دو کشور آلمان و برزیل درخواست میزبانی جام جهانی فوتبال را دادند، اما به دلیل مشکلات کشورهای اروپایی این مسابقات در این سال برپا نشد.

در زمان جنگ جهانی دوم فدراسیون فوتبال با کمبود منابع مالی و کارمند مواجه بود، در نتیجه وقتی که فیفا برای مسابقات سال 1949 تصمیم می گرفت، هیچ کدوم از کشورها میزبانی را قبول نکردند. در سال 1946 بازی های آمریکای جنوبی برگزار شد که در آن آرژانتین برزیل را شکست داد.

دهه ۱۹۵۰

در این سال جام جهانی در برزیل برگزار شد و کشورهای بریتانیایی هم به آن پیوستند. پیش از این به دلیل مشکلات بریتانیا با دیگر کشورها تیم های انگلیسی در این مسابقات حاضر نبودند تا اینکه در سال 1946 وقتی فیفا دوباره از آن ها دعوت کرد، در این بازی ها شرکت یافتند. اما بریتانیایی ها موفق نشدند تا به دور بعدی راه یابند.

سپس تیم اروگوئه هم سرانجام دوباره در این رقابت ها حاضر شد. اما کشورهایی مانند مجارستان و چکسلواکی از بازی خودداری کردند. ایتالیا که هم با اینکه بیشتر بازیکنان تیم آن در یک فاجعه هوایی کشته شده بودند، در بازی ها شرکت کرد.

در سال 1950 بود که بازی ها به دور پایانی نرسیدند، در این سال آخرین بازی در مرحله دوم به عنوان بازی نهایی در نظر گرفته شد و تیم اروگوئه موفق شد تا با شکست برزیل به قهرمانی این رقابت ها برسد. در این زمان بیشترین تعداد هواداران فوتبال در ورزشگاه حضور داشتند.

در سال 1954 سوئیس میزبان جام جهانی بود و برای اولین بار این رقابت ها از تلویزیون هم نشان داده شدند. تیم ملی اسکاتلند هم در این مسابقات حضور داشت. در این مسابقات مجارستان موفق شد تا بیشترین گل را به نام خود ثبت کند.

همچنین تعداد زیادی گل هم در این تورنمت توسط تیم های مختلف به ثبت رسید. در نهایت آلمان غربی به قهرمانی رسید و از این مسابقه به عنوان معجزه برن یاد می شود.

در سال 1958 بود که برزیل به قهرمانی مسابقات رسید. در این دوره از مسابقات شوروی هم شرکت کرد. سپس تیم ملی اسرائیل به خاطر شرکت نکردن دیگر تیم ها بدون اینکه حتی یک بازی انجام دهد توانست وارد مسابقات شود، ولی به خاطر همین موضوع فیفا قانونی را به ثبت رساند که بدون انجام هیچ مسابقه ای نمی توان در جام جهانی شرکت کرد، در نتیجه به اسرائیل اعلام شد که باید با یکی از تیم ها بازی کند. در این جا ولز موفق شد که 2 بار اسرائیل را شکست دهد و به تورنمنت راه یابد.

دهه ۱۹۶۰

در این سال رقابت های جام جهانی در کشور شیلی برگزار شد. پیش از شروع این مسابقات به خاطر زلزله بزرگی که در این کشور رخ داد، شیلی مجبور به درست کردن زیر ساخت های خود شد.

اما در این جام جهانی پله در بازی دوم دچار مصدومیت شد. لو یاشین که در تیم شوروی به عنوان دروازه بان ایفای نقش می کرد، بازی مناسبی را از خود به نمایش نگذاشت و باعث پیروزی شیلی شد.

در این سال بازیکنان عملکرد خشونت آمیزی در برابر سایر تیم ها از خود نشان دادند، از جمله آن ها می توان به بازی میان ایتالیا و شیلی اشاره کرد. پیش از این که این بازی شروع شود، روزنامه نگاران ایتالیایی سخنان تندی را بر علیه کشور شیلی نوشتند.

در این رقابت بازیکنان سعی می کردند که به همدیگر آسیب وارد کنند و این قضایا باعث شد تا دو بازیکن ایتالیا از زمین اخراج شوند. سپس هنگامی که بازی تمام شد پلیس مجبور شد برای حفاظت از تیم ایتالیا آن ها را به بیرون از استادیوم همراهی کند.

در این جام برزیل موفق شد تا چکسلواکی را شکست داده و به مقام قهرمانی برسد. همچنین مارکوس کول در این رقابت ها یک گل تماشایی از منطقه کرنر به ثمر ساند و دروازه لو یاشین را باز کرد.

در سال 1966 این مسابقات در انگلیس برگزار شد. در این دوره یک لوگوی رسمی برای جام جهانی طراحی شد. از حوادث جالب در این مسابقات این بود که کاپ جام جهانی دزدیده شد، اما بعد از هفت روز یک سگ به اسم پیکس موفق شد تا آن را پیدا کند.

آفریقای جنوبی به خاطر اینکه منشور آپارتاید را نقض کرده بود، از این رقابت ها تا سال 1992 کنار گذاشته شد. در مرحله انتخابی فقط یک مکان به کشورهای آسیایی، آفریقا و اقیانوسیه اختصاص داده شده بود، همین امر موجب شد تا کشورهای آفریقایی در اعتراض به این امر از مسابقات کنار بروند و مشکلاتی ایجاد شد.

در این زمان فقط کره شمالی به این مسابقات وارد شد و موفق شد تا مقام چهارمی را از آن خود کند. در این سال تیم ملی انگلیس قهرمان رقابت ها شد. رئیس سابق فیفا در آن زمان بیان داشت که در رقابت های برگزار شده از زمان 1966 تا 1974 تصمیم بر این شده بود که انگلیس و آلمان به نوبت به قهرمانی برسند.

جف هرسون در مرحله پایانی این جام یک هت تریک کرد و اوزبیو از تیم پرتغال با به ثمر رساندن نه گل به عنوان آقای گل انتخاب شد.

دهه ۱۹۷۰

در این مرحله مکزیک میزبان بود. در بازی بین ایتالیا و آلمان در وقت اضافه پنج گل زده شد. یکی از بازیکنان تیم آلمان به اسم فرانتس بکن باوئر مجبور شد تا با دست شکسته بازی کند و دلیل آن این بود که تیم او تمام تعویض های خود را انجام داده بود.

در این دیدار ایتالیا به پیروزی رسید. در بازی نهایی ایتالیا بازی را به برزیل واگذار کرد و این تیم برای سومین بار قهرمان جام جهانی شد.

در سال 1974 آلمان غربی میزبان رقابت های فوتبال بود. در این جام تیم هایی مانند استرالیا، آلمان شرقی، زئیر و هائیتی هم شرکت داشتند. در این بازی ها همچنین یک کاپ جدید تهیه شده بود.

در رقابت های سال 1974 حالت جدیدی برای مسابقات طراحی شد. به این صورت که دو تیم برتر از 4 گروه قبلی دوباره به دو گروه در 4 تیم تقسیم بندی شدند تا برنده ها در بازی های فینال با یکدیگر رو به رو شوند.

در بازی نهایی آلمان غربی هلند را شکست داد. با این حال سیستم بازی هلندی ها باعث جلب توجه تماشاگران شد. تیم ملی لهستان بعد از پیروزی در مقابل تیم های برزیل، ایتالیا و آرژانتین توانست به مقام سومی برسد.

در سال 1978 بازی ها در کشور آرژانتین انجام شد. مرحله انتخابی در این جام جهانی بسیار دشوار بود. زیرا 95 کشور باید برای ورود به این تورنمنت با یکدیگر می جنگیدند و تنها کشور میزبان و قهرمان دوره قبلی می توانستند بدون رقابت وارد جام شوند. در این سال ایران و کشور تونس موفق شدند برای اولین بار به این مسابقات وارد شوند.

تونس با پیروزی خود در برابر مکزیک نخستین تیم آفریقایی شد که به پیروزی در جام جهانی دست یافته است. تیم آرژانتین در این رقابت ها به دیدار پرو رفت اما برای اینکه به فینال برسد مجبور بود تا چهار گل به پرو بزند.

 آرژانتین در این دیدار شش گل به ثمر رساند. البته شایعاتی وجود داشت که امکان دارد که این کشور به پرو رشوه داده باشد. سرانجام در بازی نهایی آرژانتین هلند را شکست داد و به قهرمانی رسید.

دهه ۱۹۸۰

در این مسابقات 24 تیم حاضر بودند و کشور اسپانیا به عنوان میزبان انتخاب شده بود. فرمت این مسابقات به این گونه بود که 6 گروه 4 تیمی تشکیل شدند و در هر گروه 2 تیم برتر موفق می شدند تا به مرحله بعد راه یابند و در مرحله بعد به 3 تیم در 4 گروه دسته بندی شدند.

در این دوره کشورهایی مانند الجزایر، نیوزلند، کامرون، کویت و هندوراس به رقابت ها راه یافتند. در بازی میان کویت و فرانسه اتفاق جالبی رخ داد. تیم کویت با شنیدن صدای سوت از سمت سکو تصور کردند که داور در سوت دمیده است و بازی را قطع کردند و این باعث شد تا فرانسه یک گل بزند. تیم کویت به داور اعتراض کرد و در این میان رئیس اتحادیه فوتبال کویت به زمین رفت و نکته ای را به داور گفت که باعث شد تا گل مردود اعلام شود اما چند دقیقه بعد فرانسه دوباره موفق به گل زنی شد.

در بازی مجارستان در برابر السالوادور 10 گل از سمت مجارستان به ثمر رسید که این یک رکورد بینظیر در جام های جهانی به شمار می رود. در این جام ایتالیا به قهرمانی رسید و کاپیتان آن پیرترین بازیکن جام بود.

در این دوره پائولو روسی هم با به ثمر رساندن شش گل و یک هت تریک به عنوان آقای گل این رقابت ها شناخته شد.

در سال 1986 مکزیک دوباره میزبانی رقابت های جام جهانی را به عهده گرفت زیرا کلمبیا از میزبانی کنار کشیده بود. در این بازی ها قرار شد تا 2 دیدار نهایی همه مسابقات در یک زمان انجام شود تا عدالت برقرار باشد. تیم هایی مانند کانادا، عراق و دانمارک برای نخستین بار در این جام حضور داشتند.

بازیکنی به اسم خوسه باتیستا بعد از 56 ثانیه از زمین بازی اخراج شد و رکورد سریع ترین اخراج را به نام خود ثبت کرد. در این بازی ها مارادونا دو گل تماشایی به ثبت رساند. اولین گل به اسم دست خدا مشهور شد و گل بعدی که به آن گل قرن می گویند هم بسیار جالب توجه بود. با هنرنمایی های مارادونا آرژانتین موفق شد تا به پیروزی در بازی فینال دست یابد.

دهه ۱۹۹۰

در این سال جام جهانی در کشور ایتالیا برپا شد. در جام جهانی 1990 برای اولین بار یک تیم آفریقایی به اسم کامرون با شکست آرژانتین موفق شد تا به مرحله یک چهارم نهایی برود. تیم ملی مکزیک به خاطر اینکه در سن بازیکنان تقلب کرده بود از جام جهانی محروم شد و آمریکا هم بعد از چندین سال دوباره به جام جهانی راه یافت.

در این مرحله در بازی شیلی اتفاق غیرمنتظره ای رخ داد. این رخداد فشفشه ای بود که در کنار دروازه بان شیلی به زمین خورد و او از این فرصت استفاده کرده و با یک تیغ صورت خود را برید و خود را به مصدومیت زد. تیم شیلی از این حادثه استفاده کرده و از ادامه بازی خودداری کردند اما کشف این توطئه باعث شد تا دروازه بان به مدت 12 سال محروم شود و کشور شیلی هم از جام جهانی بعدی محروم شد.

آلمان غربی سپس در جام جهانی موفق شد تا از سد آرژانتین عبور کند و برای بار سوم قهرمان شود. در این رقابت ها ایرلند توانست فقط با 4 تساوی و یک پیروزی در ضربات پنالتی به مرحله دوم راه یابد.

در سال 1994 جام جهانی در آمریکا بود. در این رقابت ها برزیل موفق شد تا با ضربات پنالتی از سد ایتالیا بگذرد و به قهرمانی دست یابد. یوگساوی از جام جهانی این سال محروم شد و علت آن جنگ در بوسنی و هرزگوین بود. کلمبیا توانست آرژانتین را با پنج گل شکست دهد.

ژاپن در مقابل عراق به تساوی رسید و کره جنوبی به جام جهانی راه یافت. بعد از بین رفتن شوروی، روسیه به عنوان کشوری جدید در مسابقات حاضر شد. تیم های کشورهای یونان، عربستان و نیجریه برای اولین بار در این رقابت ها وارد شدند. مارادونا به خاطر مصرف کوکائین از رقابت ها حذف شد و تیم او در مقابل رومانی شکست خورد.

در این بازی ها بیشترین تعداد تماشاگران نیز حضور داشتند و این میزان تقریبا سه میلیون نفر بود. اولگ سالنکو در این جام پنج گل به ثبت رساند. رژه میلا هم با به ثمر رساندن یک گل به عنوان مسن ترین بازیکن جام جهانی شناخته شد.

دو بازیکن هم به طور هم زمان عنوان بهترین گلزن را از آن خود کردند که این دو اولگ سالنکو و هریستو استویچکوف نام داشتند. بلغارستان توانست به پیروزی شگفت انگیزی در برابر آلمان دست یابد و سپس در برابر ایتالیا به شکست رسید.

میزبانی رقابت ها در سال 1998 به عهده فرانسه بود که در آن 32 تیم حاضر بودند. در این سال در مرحله مقدمانی ایران 17 گل به مالدیو زد و این بیشترین میزان گل در طول تاریخ است. در این مسابقات فرانسه برزیل را شکست داد و به پیروزی رسید. کرواسی هم با اینکه یک تیم تازه کار بود اما موفق شد به مقام سومی برسد. در این میان رونالدو هم دچار مشکلات سلامتی بود.

دهه ۲۰۰۰

در سال 2002 این رقابت ها با میزبانی دو کشور کره جنوبی و ژاپن انجام شد. یکی از بازیکنان به اسم سلیمان مامام تنها با 13 سال سن به عنوان جوان ترین بازیکن در این رقابت ها حضور داشت. استرالیا در بخش مقدماتی موفق شد تا با نتیجه 31 بر صفر رقیب خود را شکست دهد.

در این سال آمریکا، کره جنوبی و سنگال موفق شدند جزو 8 تیم مراحل پایانی قرار بگیرند. برزیل موفق شد تا در فینال آلمان را شکست دهد. یکی از بازیکنان به اسم هاکان شوکور هم موفق شد تا در ثانیه 11 بازی یک گل را به ثبت برساند و عنوان سریع ترین گل تاریخ را از آن خود کرد.

در سال 2006 میزبانی رقابت های جام جهانی بر عهده کشور آلمان بود. در این سال برخلاف جام جهانی گذشته تیم برنده رقابت های قبلی هم باید برای ورود به جام جهانی تلاش می کرد. در این رقابت ها تیم های آفریقایی مانند آنگولا، توگو، غنا و ساحل عاج هم راه یافتند.

آلمان از مرحله نیمه نهایی نتوانست فراتر برود. ایتالیا و فرانسه در فینال با یکدیگر روبه رو شدند. در این بازی زیدان به خاطر ضربه زدن به سینه مدافع رقیب اخراج شد و ایتالیا موفق شد تا فرانسه را در پنالتی شکست دهد.

دهه ۲۰۱۰

این بازی ها به میزبانی آفریقای جنوبی صورت گیرد. در این مسابقات اسپانیا موفق شد تا به قهرمانی برسد. جالب است که بدانید اسپانیا فقط هشت گل در این بازی ها زد و همین طور اولین بازی خود را هم واگذار کرده بود.

در بازی نهایی کارت های زرد زیادی داده شد و تیم هلند 10 نفره بازی می کرد اما سرانجام بازی را واگذار کرد.

در سال 2014 میزبانی بر عهده برزیل بود. در این بازی ها آلمان آرژانتین را شکست داد و به قهرمانی رسید. در مرحله نیمه نهایی آلمان هفت بار دروازه برزیل را باز کرد و هلند به مقام سومی رسید.

به خاطر اینکه دمای هوا در برزیل بالا بود، بازی برای دقایقی متوقف شد تا عمل خنک شدن صورت بگیرد. در این بازی ها هم برای اوین بار از سنسورهای تعیین عبور توپ از خط دروازه استفاده کردند تا متوجه شوند که آیا در بعضی از موقعیت ها توپ از دروازه عبور کرده است یا خیر.

روسیه در 2018 میزبانی این رقابت ها بود. در دیدار نهایی فرانسه توانست از سد کرواسی عبور کرده و به پیروزی برسد. در این مسابقات بلژیک هم مقام سوم را از آن خود کرد. در این بازی ها از سیستم کمک داور هم استفاده کردند.

دهه ۲۰۲۰

مسابقات 2022 قرار است تا برای اولین بار در یک کشور عربی یعنی در قطر انجام شود و به جای تابستان در پاییز خواهد بود.

برای اطلاع از پکیج های جام جهانی قطر کلیک کنید.