یزد

خانه لاری های یزد یکی از مکان های تاریخی و جذابی است که در زمان های گذشته در این شهر ساخته شده است. برای آشنایی با این خانه با ما همراه باشید. همین طور برای اطلاع از قیمت بلیط هواپیما یزد می توانید به پنل رزرواسیون یابکس مراجعه کنید.

معرفی خانه لاری های یزد

این بنا که از خانه های معروف یزد است، مربوط به دوره قاجار می شود. این خانه در سال 1248 ساخته شده است و ابعاد بزرگ آن که در حدود 1700 متر است، باعث شده تا از بزرگ ترین خانه هایی باشد که در آن موقع ساخته شده بوده است.

اما در پاسخ به این سوال که چرا این خانه به این اسم شهرت دارد، باید گفت که در زمان های گذشته فردی به نام حاج محمد ابراهیم از شهر لار به یزد سفر کرد. سپس در زمان نواده های این فرد یک خانه در این شهر ساخته شد و از آن به بعد به آن خانه لاری ها گفتند. این خانه ابعادی به اندازه 1200 متر مربع دارد و در آن 22 اتاق ساخته شده است.

تاریخچه خانه لاری ها

این خانه ابتدا در زمان قاجاریه ساخته شد، اما در زمان پهلوی هم همچنان افرادی در آن ساکن بوده اند. در انتها هم به دلیل اینکه بین وارث ها اختلافاتی وجود داشت، سرانجام این خانه به متروکه تبدیل شد. معمار این خانه هم فردی به اسم حاج غلام‌حسین ملازینل بوده است.

در سال 1363 بود که میراث فرهنگی این بنا را خریداری کرد و از زمان بنا مورد ترمیم قرار گرفت و سپس آن را به موزه خانه لاری های یزد تبدیل کردند.

پیشینه خانواده لاری

شغل اعضای این خانه تجارت بوده است و در زمانی در حدود 270 سال پیش برای پیشرفت های بیشتر به شهر یزد نقل مکان کردند. این مهاجرت باعث شد تا بتوانند در شغل تجارت به پیشرفت هایی دست یابند و به همین دلیل آن ها در یزد ساکن شوند.

معماری خانه لاری ها

مناطق بیابانی آب و هوای خاصی دارند، در نتیجه بناهایی که در آن ها ساخته می شود هم باید معماری خاص آن ناحیه را داشته باشید. به همین دلیل اکثر خانه ها از خشت ساخته می شوند. این ماده ساختمانی موجب می شود که هوای داخل خنک تر باشد.

البته خشت در صورتی که خام باشد، نمی تواند رطوبت را تحمل کند، بنابرین از خشت پخته شده هم باید استفاده کرد. خانه لاری ها هم از آجرهایی با همین ویژگی ساخته شده است. یزد با اینکه در تابستان گرم است، در زمستان بسیار سرد می باشد.

در قدیم الایام که وسایل گرمایشی و سرمایشی در این خانه وجود نداشته است، برای خنک نگه داشتن خانه های کویری و آب آب انبار از بادگیرها استفاده می کرده اند. این بادگیرها نقش تهویه هم داشته اند. جذاب ترین بخش های این خانه گچ بری، ستون های بلند، آینه کاری و شیشه های رنگی است.

گشتی در بخش های خانه لاری ها

این بنا شامل سه حیاط می شود که در ادامه به معرفی آن ها خواهیم پرداخت.

حیاط اول

اگر از در دوم خانه وارد شوید، به این حیاط می رسید. در ابتدا شاهد یک حوض بزرگ خواهید بود. روی این حیاط هم یک تخت است که از آن به عنوان غروب نشین یاد می کنند. در واقع هنگامی که خورشید غروب می کند افراد خانواده روی تخته نشسته و از دورهمی در کنار هم لذت می بردند.

سپس اگر کمی آن طرف تر را نگاه کنید، ایوان خانه و بادگیر آن را خواهید دید. این ایوان هم محلی برای برپایی مهمانی بوده است. بادگیر هم باعث می شود تا هوای حیاط خنک باشد.

دور تا دور حیاط اتاق هایی وجود دارند و بادگیرهایی در اتاق های بخش پایینی خانه قرار گرفته اند تا خانه را از گرمای کویر محافظت کنند. البته برای در امان ماندن از سرمای زمستان هم اتاق هایی ساخته شده اند که رو به شمال هستند. این خانه ها باعث می شوند تا اهالی خانه گرمای دلپذیری را در سرما تجربه کنند.

یکی از ویژگی های این خانه ارسی هایی است که رنگ های مختلفی دارند و باعث می شوند تا اتاق با نورهای مختلف رنگین شود. اما در وصف اتاق آینه باید گفت که دیوار و سقف خانه شامل نقاشی، گچ بری و آینه های مختلف می شوند. از معماری این اتاق ها می توان حدس زد که از آن ها برای برپایی مراسم های مختلف استفاده می کرده اند.

حیاط دوم

حیاط دوم نیز از طریق در اصلی قابل استفاده است. در این حیاط کوبه هایی جالب توجه وجود دارد که می توانید از آن ها برای کوبیدن در استفاده کنید. صدای این کوبه ها متفاوت بنظر می رسند.

یکی از این کوبه ها به صورت حلقه ساخته شده و این کوبه صدای نازک تری دارد. در واقع بانوان برای کوبیدن در از این کوبه استفاده می کرده اند. در نتیجه صاحب خانه متوجه می شد که کسی که به در خانه آمده است، یک بانو است. اما کوبه بعدی صدای بمی دارد که نشان می دهد مراجعه کننده یک مرد است.

حیاط دوم از حیاط اول مقداری کوچکتر است، اما تفاوت دیگری ندارد. از ویژگی های این حیاط می توان به 7 دری، 3 دری و 5 دری آن اشاره کرد و دارای شیشه های رنگی هم هستند.

حیاط سوم

اما حیاط دیگر این خانه نسبت به دو حیاط دیگر تفاوت هایی دارد. خانه های قدیمی حیاط خلوت هایی داشتند که این حیاط هم تقریبا همین حکم را داشته است. حیاط این خانه بسیار ساده است و فقط یک اتاق دارد.

حیاط سوم البته به حیاط دوم راه دارد و ارتفاع آن هم بیشتر است. همان طور باید گفت که این حیاط خلوت یک در هم به بیرون از خانه دارد که باعث می شود، راحت تر بتوانید رفت و آمد کنید.

ایوان‌ها

ایوان ها در خانه های قدیمی باعث می شدند تا سایه ای در فضای خانه ایجاد شود و از این سایه برای در امان ماندن از گرمای مستقیم آفتاب و نشستن در کنار هم استفاده می کردند.

ایوان این خانه بسیار بزرگ است و از جالب ترین بخش های خانه به شمار می رود. درها و پنجره های اتاق های اطراف به این ایوان باز می شوند و شما می توانید حوضی را هم در جلوی آن مشاهده کنید. در واقع ایوان یکی از مهمترین بخش های خانه در یزد بوده است.

تالارها و اتاق ‌ها

یکی دیگر از اصول معماری در خانه های قدیمی وجود اتاق هایی با نقش و نگارهای متعدد است. در خانه لاری های یزد هم از این اتاق ها استفاده شده است. به همین دلیل شما می توانید اتاق های 3 دری، 7 دری و 5 دری را با پنجره های رنگارنگ مشاهده کنید.

علاوه بر وجود اتاق هایی که دارای بادگیر هستند، بعضی از اتاق های خانه هم بدون بادگیر می باشند. نور خورشید به راحتی وارد این اتاق ها می شده است و در نتیجه از آن ها برای اقامت در طول زمستان استفاده می شده است.

در فصل پاییز از اتاق های که در بخش شرقی هستند، استفاده می کرده اند و در فصل بهار هم از اتاق های سمت غرب خانه استفاده می کردند. همین طور باید گفت که اتاق های سه دری مربوط به فرزندان و 5 دری ها برای بزرگان بوده اند.

بادگیر

در زمان های قدیم بادگیر شبیه به یک وسیله پیشرفته برای خنک کردن خانه بوده است. همان طور که می دانید در آن زمان ها هنوز پنکه و سایر وسایل خنک کننده اختراع نشده بود.

برای اینکه بیشتر با بادگیر آشنا شویم، باید بگوییم که بخش هایی از کشور هوای بسیار گرم و خشکی دارند که یزد هم از جمله این مناطق به شمار می رود. برای تعبیه بادگیر ابتدا مسیر وزش باد را تشخیص می دهند، سپس بادگیرها در این مسیر واقع می شوند. باد به چوب های کنار و بالای این وسیله برخورد کرده و سپس به طرف پایین می رود.

اما درباره خانه لاری های یزد این قضیه اندکی متفاوت است. زیرا آن ها در مسیر بادگیرها یک مخزن آب قرار داده اند. به این صورت هنگامی که باد خشک به این آب برخورد می کند، باعث می شود که خنک شده و سپس وارد فضای خانه می گردد. پس این کار باعث می شود تا هوای گرم با عبور از فضای بادگیر خنک شود و نیازی به استفاده از یک مخزن آب نباشد.

سرداب

سرداب اسم دیگر آب انبار است. در این بخش از خانه آب نگهداری می شده است. سرداب این عمارت در بخش حیاط اصلی آن واقع شده که برای رسیدن به این سرداب باید 38 پله را طی کنید. این سرداب هم یک بادگیر دارد که موجب وارد شدن و خارج شدن هوا می شده است.

اگر از پله ها پایین بروید به دو شمسه می رسید. شمسه در واقع الگویی است که شبیه آفتاب طراحی می شود. در این خانه یک سرداب دیگر هم وجود دارد که بیشتر کاربرد بهار خواب داشته و در آن آبی انبار نمی شده است.

از آن جا که سرداب خنک است، باعث می شود تا مواد غذایی هم فاسد نشوند. بنابرین در این عمارت از آب انبار برای نگهداری مواد مختلف استفاده می شده است.

سایر بخش‌های خانه

از سایر بخش های خانه می توان به آشپزخانه، اصطبل و محلی برای نگهداری مواد غذایی اشاره کرد. هر کدام از این بخش ها در جداگانه ای داشته اند که توسط آن ها اهل خانه می توانستند به بیرون رفت و آمد کنند.

موزه اسناد تاریخی

اگر تا به حال برای ملاقات با این خانه قانع نشده اید، باید بگوییم که یک موزه بسیار جذاب هم در این خانه وجود دارد. در داخل این موزه اسناد تاریخی نگهداری می شوند که شامل 110 تابلو می شوند. در این اسناد می تواند گزارشاتی درباره کشف حجاب در آن زمان، ازدواج، صاحبان قنات ها، آگهی ها و … را مشاهده کنید.

بهترین زمان برای بازدید از خانه لاری های یزد

برای پاسخ به این سوال باید ابتدا به بهترین زمان برای سفر به یزد اشاره کنیم. از آن جا که یزد ناحیه ای گرمسیری است، در نتیجه دمای هوا از خرداد تا مهرماه گرم است. بعد از آن دما تا انتهای زمستان معتدل تر می شود. با این حال باید در نظر داشته باشید که هزینه مسافرت در این ماه ها نسبت به سایر ماه ها بیشتر خواهد بود.

ساعت فعالیت از موزه خانه لاری های یزد

شما می توانید در همه روزهای هفته از این موزه بازدید کنید. همین طور قیمت بلیط برای ایرانیان کمتر از قیمت آن برای گردشگران خارجی خواهد بود.

زمان فعالیت این موزه از ساعت هشت و نیم صبح تا ساعت نه شب است. البته این ساعت کاری برای نیمه اول سال است. در نیمه دوم سال ساعت کاری موزه خانه لاری های یزد از ساعت 8:30 صبح تا 7:30 شب است.

آدرس خانه لاری ها کجاست؟

محل قرارگیری این موزه در خیابان امام خمینی و در منطقه ای به اسم فهادان است. همین طور عمارت کلاه فرنگی نیز در نزدیکی آن قرار گرفته است.

موقعیت خانه لاری های یزد نقشه

نحوه رفتن به خانه لاری های یزد

برای رفتن به موزه می توان از خودرو شخصی، اتوبوس و تاکسی استفاده کرد که در ادامه به شرح هر یک از آن ها خواهیم پرداخت.

ماشین شخصی: چنانچه با خودروی خود به یزد سفر کرده اید، باید ابتدا به سمت فهادان بروید، سپس ماشین خود را پارک کنید و در ادامه پیاده به طرف عمارت حرکت کنید.

وسایل نقلیه عمومی: برای استفاده از اتوبوس باید در ایستگاه سید مصطفی خمینی پیاده شوید و سپس پیاده به طرف خانه لاری ها بروید. مسیر این ایستگاه تا موزه چندان زیاد نیست.

تاکسی: در روش دیگر می توانید از تاکسی استفاده کنید، اما مسیر شبیه به همان مسیر اول است، یعنی تاکسی شما را تا فهادان می برد، سپس باید پیاده خودتان را به مقصد برسانید.

شهر یزد، از جمله شهرهای بیابانی کشور عزیزمان ایران است که به دلیل خصوصیات ویژه ای که دارد، سالانه مورد بازدید گردشگران زیادی قرار می گیرد. در این مطلب قصد داریم تا درباره آداب و فرهنگ مردم یزد صحبت کنیم، پس با مجله گردشگری یابکس همراه باشید.

سفر به یزد

برای سفر به یزد می توان هم از طریق هواپیما و هم به وسیله خودرو اقدام کرد. از آن جا که یزد یک فرودگاه بین المللی دارد، چنانچه قصد سفر به این شهر به صورت هوایی را دارید، می توانید برای تهیه بلیط هواپیما یزد به پنل رزرواسیون یابکس مراجعه کنید.

آداب و رسوم مردم یزد

با توجه به اینکه یزد از پیش از میلاد حضرت مسیح، محل زندگی انسان ها بوده است، همین مورد باعث شده تا شگفت انگیزترین میراث های فرهنگی کشور را در خود جای دهد. این شهر به شهر عبادت هم معروف است که در ادامه شماری از سنت های آن را به شما معرفی خواهیم کرد.

فرهنگ بومی مردم یزد

جالب است که بدانید شهر یزد چندان مورد تاخت و تاز جنگ های طولانی قرار نگرفته، در نتیجه فرهنگ و آثار تاریخی آن دست نخورده مانده است. از جمله آثار تاریخی این شهر می توان به مسجدهای مختلف، دژهای بزرگ، امام زاده و … اشاره کرد.

صنایع دستی مردم یزد

صنایع دستی که در یزد درست می شوند، جزو آداب و فرهنگ یزد محسوب می گردند. این هنر از گذشته تا به امروز در میان مردم رواج داشته است. از جمله وسایلی که در یزد تولید می شود می توان به کیسه حمام، قالی، کرباس، لنگ، چادر شب، زری، قالیچه، قناویز و زیلو اشاره کرد.

از آن جا که تولید صنایع دستی در میان مردم ارزش بسیاری دارد، می توان گفت که این کار جزوی از آداب و فرهنگ یزد باستان به شمار می رود.

آداب و رسوم مردم یزد در عید نوروز

در یزد نیز همانند دیگر شهرهای ایران مراسم سنتی خانه تکانی قبل از عید شروع می شود. چیدن سفره هفت سین از جمله آداب و فرهنگ مردم یزد محسوب می شود و اکثر افراد این کار را انجام می دهند.

در زمان تحویل سال نو همه افراد خانواده کنار یکدیگر جمع شده و در این میان فرد بزرگ تر جمع دعای تحویل سال را می خواند. هنگامی که سال تحویل می شود، اعضای خانواده با یکدیگر روبوسی کرده و سپس بزرگترها به کوچکتر عیدی می دهند.

آتش و آش رشته در آداب و فرهنگ یزد

آش رشته از دیگر بخش های مراسم نوروز است. در واقع پختن آش، نشان دهنده شروع سال جدید خواهد بود. همین طور در یزد رسم است که در موقع پختن این غذا اگر کسی خواسته و نیتی از خدا دارد آش را بهم بزند. با این حال می توان گفت که این رسم در سایر شهرهای ایران هم رواج دارد.

در شب قبل از تحویل سال، مردم یزد عادت دارند تا آتشی را بر روی بام خانه های خود روشن کنند و برای دور شدن چشم بد در آن اسپند می ریزند. همین طور برای جذاب تر کردن این مراسم، سیب زمینی هایی در آتش پخته می شود که به این رسم، کلوخک می گویند. سپس این سیب زمینی ها را در کنار یکدیگر میل می کنند.

آداب و فرهنگ مردم یزد در ماه محرم

آداب و رسوم یزد در محرم، حالت مخصوصی به خود می گیرد. از آن جا که مردم یزد مذهبی هستند، این مراسم برای آن ها اهمیت بسیار بالایی دارد که در این مراسم کارهای مختلفی انجام می شود که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

پامنبری

پامنبری در واقع همان مراسم روضه خوانی در حسینیه ها و دیگر مراکز است. در این مراسم، یک نفر که معمولا سید است روضه هایی در وصف امام حسین (ع) برای مردم خواهد خواند. همین طور در قدیم الایام فردی به اسم سقا در میان مردم آب پخش می کرده است.

چاووشی خانی

چاووشی خانی یکی از بخش های مراسم محرم در یزد است. در این مراسم، قاریان قرآن به همراه مداحان برای امام حسین (ع) مرثیه می خوانند. با این حال، مراسم چاووش خانی امروزه با آمدن رسانه های اجتماعی نقش خود را در میان مردم از دست داده است. این مراسم، قبلا روی بام ها یا داخل کوچه اجرا می شده است.

پوش کشیدن و نخل برداری

یکی از کارخانه های موجود در یزد، پارچه ای سفید تولید می کند که در این پارچه نقش هایی از حوادث کربلا به تصویر کشیده شده است. این پارچه ها روی ستون هایی قرار می گیرند.

نخل برداری نیز شبیه به مراسم بلند کردن علم است. این نخل ها تصاویری شبیه به شیر و نوشته هایی در خصوص امام حسین (ع) دارند که عزاداران حسینی این نخل ها را بلند می کنند. در واقع نخل نشان از جاودانگی دارد. در این میان فردی هم بالای نخل می ایستد و روضه خود را می خواند.

پرسه زنی

پرسه زنی جزو آداب و فرهنگ مردم یزد به شمار می رود. در این مراسمو جمعیت عزادار از یک حسینیه به سمت حسینیه دیگر حرکت می کنند. همین طور در مسیر خود نذورات خود را نیز پخش می نمایند.

آداب و فرهنگ مردم یزد در مراسم عروسی

آداب و رسوم مردم یزد درباره مراسم ازدواج هم ویژگی های خاص خود را دارد. همان طور که می دانید مراسم ازدواج تقریبا در هر شهری متفاوت از رسم و رسوم شهرهای دیگر برگزار می شود.

در شهر یزد ابتدا خواهر و مادر داماد، عروس را می بینند و سپس در صورتی که همه چیز خوب پیش رود، دفعه بعد همراه داماد و همراه با حلقه به خدمت خانواده عروس می رسند.

بعد از پایان یافتن مراسم خواستگاری، نزدیکان داماد به نزد عروس رفته و او را برای عقد آماده می کنند. بر سفره عقد خوراکی هایی مانند عسل، دارچین، گردو، روغن، فلفل سیاه، بادام، نبات و … قرار می گیرد. البته همه این ها بستگی به سلیقه کسانی دارد که آن ها را آماده می کنند.

شرینی قطاب از جمله سوغاتی های یزد

شرینی قطاب نه تنها در بین یزدی ها بلکه در میان گردشگران نیز بسیار محبوب است. این شیرینی خوشمزه یکی از سوغات یزد به شمار می رود.

فال کوزه

فال کوزه از جمله آداب و فرهنگ مردم یزد است. البته این مراسم مخصوص در شهرهای دیگری مانند اردکان هم انجام می شود. در این رسم دخترکی که هنوز بالغ نشده است، کوزه را برداشته و بین زنان می چرخاند، هر فرد، چیزی را در داخل کوزه می اندازد، بعد از آن کوزه توسط دختر در کنار یک درخت قرار داده می شود.

روز بعد دختر کوزه را دوباره به میان زنان می آورد. در این هنگام، هرکس شعری می خواند و در آن لحظه، اشیای داخل کوزه را بیرون می آورد. چنانچه شعر خوب باشد نشان دهنده این است که سال خوبی در پیش رو است.